6 of 62 of 6
ΠΙΕΡΙΔΕΣ ΜΟΥΣΕΣ
Στη Θεογονία του Ησιόδου (25 κ.εξ.) εμφανίζονται ως 9 αδελφές, κόρες του Διός και της Μνημοσύνης, που γεννήθηκαν για να τιμήσουν τη νίκη του Διός εναντίον των Τιτάνων, τους νόμους που θέσπισε και τη νέα τάξη πραγμάτων που επέβαλε.
Άλλες παραδόσεις τις θεωρούν κόρες της Αρμονίας ή του Ουρανού και της Γαίας.
Όλες αυτές οι γενεαλογίες εκφράζουν την αντίληψη των αρχαίων ως προς την πρωταρχικότητα της μουσικής.
Πολλοί αρχαίοι Έλληνες ποιητές και φιλόσοφοι, από τον Όμηρο και τον Ηράκλειτο ως τον Αυσώνιο και τον Πρόκλο, μνημονεύουν στα έργα τους τις Μούσες ή επικαλούνται τη βοήθειά τους.
Η σύνδεση όμως της καθεμιάς με ορισμένο λογοτεχνικό ή καλλιτεχνικό είδος φαίνεται ότι έγινε κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους και έχει ως εξής: η πρώτη και πιο σεβαστή από όλες, η Καλλιόπη, είναι η Μούσα του ηρωικού έπους, η Κλειώ της ιστορίας, η Τερψιχόρη - αρχικά του χορού - έγινε προστάτιδα της λυρικής ποίησης, η Μελπομένη της τραγωδίας, η Θάλεια της κωμωδίας, η Ευτέρπη της αυλητικής τέχνης, η Πολύμνια της μιμικής, η Ερατώ της ερωτικής ποίησης, του υμεναίου και του γάμου, και, τέλος, η Ουρανία συνδέεται τόσο με την επική ποίηση όσο και με την αστρονομία (πιθανώς λόγω μεταγενέστερων ερμηνειών του ησιόδειου κειμένου).
Στον Όμηρο οι Μούσες αποκαλούνται «Ολυμπιάδες», ενώ σε νεώτερους συγγραφείς απαντούν τα επίθετα «Πιερίδες» και «Ελικωνίδες», τα οποία μάλλον δηλώνουν και τους αρχικούς τόπους λατρείας τους.
Ειδικότερα, οι «Πιερίδες» Μούσες σχετίζονται με τον μύθο του Ορφέως και με τη λατρεία του Διονύσου, καθώς και με τον μύθο του Πίερου.
Οι Ελικωνίδες απαντώνται στο όρος Ελικών της Βοιωτίας και σχετίζονται με τον Απόλλωνα, ο οποίος διηύθυνε και το τραγούδι τους κοντά στην πηγή Ιπποκρήνη (γι' αυτό άλλωστε ονομάζεται και Μουσηγέτης).