Η Ακρόπολη των Αθήνων

Τα παλαιότερα λείψανα ζωής βρέθηκαν στις πλαγιές και την κορυφή του βράχου και χρονολογούνται από τα νεολιθικά χρόνια (3500 π.Χ.).

Στην επόμενη περίοδο, ως το 2000 π.Χ., ο συνοικισμός αναπτύσσεται και ακμάζει. Στην τελευταία προϊστορική περίοδο, την Μυκηναϊκή (1600 π.Χ.), η Ακρόπολη, οχυρωμένη πλέον με τα ισχυρά Πελασγικά τείχη, γίνεται έδρα του βασιλιά και περιλαμβάνει τα ανάκτορα του ηγεμόνα και των άλλων ευγενών.

Γύρω στα 1200 π.Χ., ακολουθώντας τη μεταβολή που συντελείται σε όλη την Ελλάδα, μετατρέπεται σε θρησκευτικό κέντρο της πόλης, η οποία εξαπλώνεται γύρω από τον «Ιερό Βράχο». Από τα χρόνια εκείνα ωστόσο δεν έχει απομείνει σχεδόν τίποτα.

Τα αρχιτεκτονικά λείψανα που στέκουν ακόμα ξεκινούν από την εποχή του Πεισίστρατου (6ος αι.) και φθάνουν ως τα ρωμαϊκά χρόνια. Σημαντικά έργα ανοικοδόμησης έγιναν μετά τα Μηδικά (480 π.Χ.).

Την σημερινή του όμως μορφή και αίγλη την οφείλει κυρίως στην τριακονταετία 450 - 420 π.Χ., όταν ο Περικλής έκτισε τα περισσότερα και μεγαλοπρεπέστερα οικοδομήματα, σε σχέδια και επίβλεψη των επιφανέστερων Ελλήνων καλλιτεχνών της κλασικής αρχαιότητας.

Έκτοτε ελάχιστες μετατροπές (αλλά σημαντικές καταστροφές) υπέστη ο «Ιερός Βράχος». Από το 1835, που αποχώρησαν οι τελευταίοι στρατωνιζόμενοι Βαυαροί του Όθωνα, ο βράχος εκκαθαρίστηκε και αποδόθηκε στην οικουμένη με την πρώτη του λάμψη.

Η Ακρόπολη συγκαταλέγεται από το 1987 στη λίστα των μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco.

Περισσότερες πληροφορίες για την ιστορία, τα μνημεία και τα αρχαιολογικά της ευρήματα, στα sites: http://odysseus.culture.gr/ & www.acropolisofathens.gr

Εάν θέλετε να μάθετε από… πρώτο χέρι για το μεγαλείο, τον κοσμοπολιτισμό και την πρωτοπορία της κλασικής Αθήνας, διαβάστε τον Επιτάφιο Λόγο του Περικλέους.

Αγγλικά στο: http://classics.mit.edu/Thucydides/pelopwar.2.second.html

ΠΡΟΣΒΑΣΗ

ΜΕ ΤΑ ΠΟΔΙΑ: Η Ακρόπολη προσεγγίζεται από Β προς ΝΔ μέσω της οδού Θεωρίας ανηφορίζοντας από το Μοναστηράκι (ΜΕΤΡΟ) και την παλιά συνοικία της Πλάκας κι αφού προσπεράσετε την εκκλησία της Μεταμόρφωσης και τον βράχο του Άρειου Πάγου.

Μπορείτε επίσης να φτάσετε από τον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου που ξεκινά από την Λεωφόρο Αμαλίας κι από τον πεζόδρομο της Αποστόλου Παύλου ο οποίος ανηφορίζει από τον σταθμό ΜΕΤΡΟ του Θησείου.

ΜΕ ΜΕΤΡΟ: Σταθμός «Θησείο» (Γραμμές 1 & 3), Σταθμός «Ακρόπολη» (Γραμμή 2), Βλ. www.ametro.gr

 
ΜΕ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ: Αφετηρία της Γραμμής 230 Ακρόπολη-Ζωγράφου, στην συμβολή των οδών Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Ροβέρτου Γκάλι. Βλ. www.oasa.gr

ΜΕ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ: Γύρω από την Ακρόπολη οι θέσεις στάθμευσης ΙΧ είναι περιορισμένες και ελεγχόμενες. Εξυπηρετεί ο χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων «Συγγρού-Φιξ» στη ομώνυμη στάση του ΜΕΤΡΟ (Γραμμή 2).

ΜΕ ΠΟΥΛΜΑΝ: Υπάρχει χώρος προσωρινής στάθμευσης μπροστά από το εστιατόριο «Διόνυσος».

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΓΙΑ ΑΜΕΑ: Στην βορινή πλαγιά της Ακρόπολης (πάνω από το Κανελοπούλλειο Μουσείο) και λίγο βορειότερα από την κεντρική είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, λειτουργεί ανελκυστήρας για ΑΜΕΑ. Είναι προσβάσιμος τόσο από οχήματα όσο και από αναπηρικά αμαξίδια και οδηγεί κατευθείαν πάνω στον Ιερό Βράχο. Εκεί, ήπιας κλίσης ράμπα κατευθύνεται αρχικά προς το Ερέχθειο συνεχίζοντας την περιήγηση και προς τα άλλα μνημεία, σε ειδικά διαμορφωμένους διάδρομους.


ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Ο περίπατος πάνω στον Ιερό βράχο είναι ουσιαστικά ένας μεγάλος κύκλος γύρω από τον μεγαλύτερο ναό του, τον Παρθενώνα.

Σημαντικές σημειώσεις για την περιήγηση:

Ο Ιερός Βράχος δέχεται αδιαλείπτως επισκέπτες εδώ και 2500 χρόνια, με αποτέλεσμα σε πολλά σημεία το πέτρωμα στο έδαφος να έχει λειανθεί και να γλιστρά επικίνδυνα. Προσέξτε ιδιαίτερα την κεκλιμένη είσοδο των Προπυλαίων αλλά και τα λαξευτά σκαλοπάτια του Άρειου Πάγου.

Φορέστε ίσιο κατά προτίμηση αθλητικό παπούτσι με αντιολισθητικό πέλμα, και κατά τους θερινούς μήνες να έχετε οπωσδήποτε μαζί σας καπέλο, γυαλιά για τον ήλιο και νερό.

Ανοικτά: Καθημερινά 8:00-19:30 (Απρ. – Οκτ.), 08:30-15:00 (Νοέμ.- Απρ.).

Κλειστά: 1η Ιανουαρίου, 25η Μαρτίου, Μεγάλη Παρασκευή (μετά τις 12:00), Κυριακή του Πάσχα, Πρωτομαγιά, 25 & 26 Δεκεμβρίου.

Είσοδος: Ενήλικες € 12, Νέοι (μέχρι και 19 ετών) δωρεάν,
Κυριακές (Νοέμ.-Μάρτιο) ελεύθερη είσοδος.
Με το εισιτήριο των ενοποιημένων χώρων της Ακρόπολης των € 12, μπορείτε επίσης να επισκεφθείτε τους αρχαιολογικούς χώρους: Αρχαία Αγορά Αθηνών - Άρειος Πάγος, Αρχαιολογικό Μουσείο Κεραμεικού, Βιβλιοθήκη Αδριανού, Βόρεια κλιτύς Ακροπόλεως, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς Αθηνών, Νότια Κλιτύς Ακροπόλεως Αθηνών, Ολυμπιείο, Ρωμαϊκή Αγορά Αθηνών

Περιηγούμενοι στις πιο αναγνωρίσιμες αρχαιότητες της Ελλάδας, αξίζει να σταθείτε στα ακόλουθα σημεία:

ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ
Βγαίνοντας από το σταθμό «Ακρόπολη» του Μετρό, στο νοτιοδυτικό άκρο του «Ιερού Βράχου», στη συμβολή των οδών Μακρυγιάννη και Διονυσίου Αρεοπαγίτου, πλάι στο παλιότερο Μουσείο, ορθώνεται το σύγχρονο, επιβλητικό Μουσείο της Ακρόπολης.

Απέναντι ακριβώς από το Μουσείο και αριστερά από το άγαλμα του στρατηγού Μακρυγιάννη εκτείνεται ο χώρος του σημαντικότερου Αρχαίου Θεάτρου.

Το Θέατρο του Διονύσου, χωρητικότητας 17.000 θεατών, που πρωτοκατασκευάστηκε τον 6ο αι. π.Χ. πλάι σε ένα μικρό ναό, στην θέση του οποίου σήμερα βρίσκονται τα ερείπια του Ιερού του Διονύσου Ελευθερέως, φιλοξένησε τις θρυλικές παραστάσεις των μεγάλων Ελλήνων τραγικών καλλιτεχνών.

Πίσω από το μνημείο του Νικία, τον καιρό του Περικλή οικοδομήθηκε ένα από τα σημαντικότερα Ασκληπιεία (ιατρείο και ιερό του Ασκληπιού και της Υγείας).

Η λατρεία του Ασκληπιού άρχισε το 420 π.Χ. με την οικοδόμηση του μνημείου και συνεχίστηκε μέχρι το τέλος της αρχαιότητας τον 5ο αι. μ.Χ., οπότε και στον χώρο του Ασκληπιείου ιδρύθηκε Χριστιανική Βασιλική, για την οικοδόμηση της οποίας χρησιμοποιήθηκαν πολλά αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη. Στην δυτική πλευρά του Ασκληπιείου υπήρχε κρήνη από τα μυκηναϊκά χρόνια.

Ανάμεσα στο Ασκληπιείο και το μνημείο του Νικία, ξεκινάει η λεγόμενη «Στοά Ευμένους», η οποία καταλήγει στο Ηρώδειο.

Η μεγάλη αυτή διώροφη στοά, η οποία κατασκευάστηκε στα χρόνια του Λυκούργου, ανακαινίστηκε εκ βάθρων στα ελληνιστικά χρόνια από τον βασιλιά της Περγάμου Ευμένη τον Β΄ (159 - 157 π.Χ.).

Πίσω από την στοά εκτείνονταν ο «Περίπατος». Διασχίζοντας την «Στοά Ευμένους» ή την παράλληλή της οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου φτάνουμε στο νοτιοανατολικό άκρο του Βράχου, όπου αντικρίζουμε το Ωδείο του Ηρώδου του Αττικού.

ΛΙΘΟΣΤΡΩΤΟ ΠΙΚΙΩΝΗ
Το μοναδικό αυτό έργο οπτικής αντίληψης, φέρει τη σφραγίδα του σημαντικότερου ίσως Έλληνα αρχιτέκτονα του 20ου αι., του Δημήτρη Πικιώνη κι αποτελεί έναν διάλογο του πρώιμου μεταμοντερνισμού με την κλασσική εποχή.

Ανηφορίζοντας το λιθόστρωτο προς τον Ιερό Βράχο, παρατηρείστε πόσο αριστοτεχνικά είναι προσαρμοσμένες οι πέτρες του σε ποικίλα συμμετρικά σχήματα και πως κατευθύνουν το μάτι, οι γωνίες, οι ακμές και οι ευθείες τους, προς τα γύρω μνημεία.

Ολοκληρώθηκε τη δεκαετία του 1950 από ντόπια υλικά, δουλεμένα στο χέρι από παραδοσιακούς λιθοξόους. Τα φυτά είναι επιλεγμένα από τον ίδιο τον Πικιώνη για να μην έρχονται σε αντίθεση με την ιστορικότητα του τοπίου

ΤΑ ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ
Αφήνοντας πίσω μας το Ηρώδειο, στην συμβολή των οδών Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Αποστόλου Παύλου, στρίβουμε δεξιά και διαμέσου της μαρμαροστρωμένης οδού ανηφορίζουμε προς την κυρίως Ακρόπολη. Το πρώτο που αντικρίζουμε είναι τα επιβλητικά και μεγαλοπρεπή, ακόμη και σήμερα, Προπύλαια.

Ο "ΙΕΡΟΣ ΒΡΑΧΟΣ"
Βγαίνοντας από τα Προπύλαια ο επισκέπτης της κλασικής εποχής θα αντίκριζε το άγαλμα της Αθηνάς Προμάχου μπροστά ακριβώς από τον αρχαίο Ναό της Πολιάδος Αθηνάς.

ΤΟ ΕΡΕΧΘΕΙΟ
Πίσω από τον Ναό της Πανδρόσου, στενά συνδεδεμένο με αυτόν και με τον αρχαίο Ναό της Πολιάδος Αθηνάς, βρίσκεται, το διασημότερο μετά το Παρθενώνα, κτήριο της Ακρόπολης, το Ερεχθείο.

Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ
Στρεφόμενος δυτικά ο επισκέπτης, στο νότιο κεντρικό τμήμα του Βράχου αντικρίζει το μεγαλοπρεπή και ανεπανάληπτο Ναό της Παρθένου Αθηνάς, τον Παρθενώνα.

ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Έξω από τον Παρθενώνα, απέναντι ακριβώς από τον οπισθόναο, που είχε την ίδια μορφή με τον πρόναο, στην άκρη του τείχους πάνω από το Ηρώδειο βρισκόταν η Χαλκοθήκη. Όπως φανερώνουν τα θεμέλια της την αποτελούσαν μία ευρύχωρη αίθουσα (41 x 15 μ) και μία μακρόστενη στοά (βάθους 3,5μ) με 17 κολώνες.

Το κτίσμα ήταν κατασκευασμένο μερικώς από Πειραϊκό λίθο και από υλικά προπερσικών οικοδομών της Ακρόπολης. Είναι έργο του 400 περίπου π.Χ.

Χρησίμευε ως αποθήκη του «κυρίως Παρθενώνα» και σύμφωνα με καταλόγους που βρέθηκαν, σε αυτή την Χαλκοθήκη φυλάσσονταν διάφορα χάλκινα αναθήματα προς την Παρθένα Αθηνά και πολλά πολεμικά όπλα, δηλαδή 1.500 λακωνικές ασπίδες, λόγχες και θώρακες και οι τριακόσιες περσικές ασπίδες, τις οποίες έστειλε ο Μέγας Αλέξανδρος από τα λάφυρα της μάχης στο Γρανικό, με την περίφημη αναθηματική επιγραφή «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΛΗΝ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΩΝ ΑΠΟ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΤΗ ΑΣΙΑ ΚΑΤΟΙΚΟΥΝΤΩΝ». Η Χαλκοθήκη, ως εξάρτημα του Παρθενώνα συνδέονταν με αυτόν με μεγάλη σκάλα και διατελούσα υπό την επίβλεψη των ταμιών της Θεάς.

Πίσω από την Χαλκοθήκη, δίπλα ακριβώς στα Προπύλαια, συναντάμε το Τέμενος της Βραυρωνίας Αρτέμιδος, το οποίο ίδρυσε κατά τα μέσα του 6ου αι. π.Χ. ο τύραννος Πεισίστρατος.

Αφήνοντας στα αριστερά μας την Χαλκοθήκη και το Τέμενος, διασχίζουμε τα Προπύλαια και αφήνουμε πίσω μας τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης.

Δια μέσου της οδού Αποστόλου Παύλου, μπορούμε να κατηφορίσουμε προς το Θησείο και να απολαύσουμε τον καφέ μας σε ένα από τα αναρίθμητα στέκια του, με θέα την Ακρόπολη!